Licht in de Buurt

Licht in de Buurt is een initiatief van Theater Kostelijk in samenwerking met Stichting ACCU.

Na de succesvolle voorstelling Zon op je Pad zocht Theater Kostelijk in het najaar van 2019 de verbinding met tal van mensen en organisaties in de omgeving (Kinkerbuurt, Chassebuurt).

ACCU maakt kunst midden in de buurt, om verbeelding, theatraliteit en muziek te brengen in het dagelijks leven van iedereen. Kunst als middel om mensen te verbinden, zoals bv de SuperSintMaarten-parade in Amsterdam oost.

Hieronder een verslag van het project in 2019.

Licht in de Buurt was een boeiend project om verschillende redenen.
Om te beginnen bracht het voor de leden van Theater Kostelijk een compleet nieuwe (werk)situatie met zich mee. Theater Kostelijk had ruim twee jaar gewerkt aan de ‘bouw’ en uitvoering van de voorstelling Zon Op Je Pad. In deze voorstelling stonden (levens)ervaringen van de groepsleden centraal, omgezet in sketches en muzikale intermezzo’s. Hoewel optreden in het openbaar voor de leden niet zelden een enorme stap was, bood de beslotenheid van de groep vertrouwdheid en veiligheid.

Met Licht in de Buurt werden de ramen en deuren opengegooid en kreeg Theater Kostelijk te maken met tal van samenwerkingspartners. Er werd gewerkt aan een nieuwe voorstelling, nu niet gebaseerd op eigen ervaringen, maar geïnspireerd door het verhaal van De Kleine Prins (Antoine de Saint Exupery): een (hernieuwde) ontdekking van de Wereld (sterker nog: het Heelal), compleet met moraal en humor. Ook de entourage verschilde compleet: geen optredens in de beslotenheid van het theater maar optreden in de openbare ruimte: op straat, de markt, en binnen-locaties die voor een breed publiek toegankelijk zijn. Niet alleen mensen die speciaal voor het optreden kwamen, ook toevallige voorbijgangers wier aandacht ter plekke ‘gevangen’ moest worden door een boeiende performance.

Kortom: voor de leden van Theater Kostelijk was het project Licht in de Buurt een (zo heet dat tegenwoordig) enorme uitdaging en een compleet nieuwe ervaring.

Naast de eigen regisseur (Esther van Marrewijk) en begeleider (Karin van Huis) van de groep konden we rekenen op steun van community-art-experts Jos Zandvliet en Septimia Kuhlman van Stichting ACCU met hun (welhaast tomeloze) energie en ervaring. Dat gaf een unieke extra impuls aan de werkwijze: die van het ter plekke inspelen op de reacties van het publiek tijdens de Midwinterdroomtocht van 22 december en tijdens de theatrale en muzikale (wandel)tocht waarin De Kleine Prins in de Buurt werd opgevoerd op 27 en 28 december. En ook bij de kleinschalige pop-up activiteiten in de openbare ruimte (Hallen, Ten Katemarkt, open podium Havelaar, e.d.).

Repetitieperiode

De repetities begonnen in september en kregen meer gang in oktober. Medio november sloot Stichting ACCU aan bij de repetities en gingen we voluit aan de slag met de invulling van de voorstelling (dialogen, muziek, kostuums, decor) en het concreet maken van de samenwerking met diverse partners.

Als gevolg van de buurtgerichtheid van het project wordt de titel van de voorstelling De Kleine Prins in de Buurt. Het verhaal van De Kleine Prins is niet zomaar een ‘sprookje’, maar biedt tal van mogelijkheden om tot verdieping te komen en de beleving van de acteurs een rol te laten spelen bij de uitwerking.

Tijdens de repetitieperiode zijn er een paar bijeenkomsten geweest waarin de acteurs zich hebben afgevraagd wat dit verhaal zo bijzonder maakt. De Kleine Prins verbaast zich over erg veel zaken op de aarde. Met de acteurs van Theater Kostelijk werd besproken waar zij tegenaan zijn gelopen en lopen in hun leven en in onze hedendaagse samenleving.

De spelers wisselden een aantal mooie ervaringen uit. Deze persoonlijke verhalen legden enerzijds een fundament voor het onderlinge vertrouwen in de groep en leverden anderzijds persoonlijke aanvullingen op het verhaal van De Kleine Prins.

Om de verbinding met de buurt te leggen zochten we een verhaal dat zich op verschillende locaties afspeelt, zodat we naar de mensen toe konden komen. De Kleine Prins speelt zich af op verschillende planeten. De buurt werd het heelal en de verschillende locaties werden de planeten. Met de Midwinterdroomtocht en inzet van muzikanten tijdens de (wandel)voorstellingen konden we de verplaatsingen op een vrolijke laagdrempelige manier doen en konden mensen (publiek) ook nog tussentijds aanhaken. Zo gaat Theater Kostelijk de buurt in en wordt gezien !

Samenwerkingspartners

Tijdens de voorbereidingen hebben we veel tijd en energie gestoken om verbinding te leggen met organisaties in de buurt. Met de Hallen, verzorgingstehuis de Klinker en buurthuis de Havelaar en het Danspaleis kwamen we tot een samenwerking. Op de Joop Westerweelschool en in BSO NELLA DELLA waren we welkom om workshops knutselen te geven aan de kinderen zodat zij lichtobjecten konden maken voor de Midwinterdroomtocht.

Bij GGZ-instelling Roads zongen we met de cliënten kerstliederen en liedjes van de voorstelling. Om hen een actieve rol te geven in de voorstellingen van De Kleine Prins in de Buurt en Midwinterdroomtocht bleek het te kort dag en een te grote aanpassing op hun reguliere dag- en werkstructuur.
Wel haakten het Buurtkamerkoor (onder leiding van Juan Delremendez) en de ‘Trommelclub’ van Robert Mpumalanga aan. Samen met Jos Zandvliet hebben zij de voorbereiding/repetities voor hun aandeel in de voorstelling opgepakt.

Workshops knutselen met kinderen

Vier dagen knutselden we met de leerlingen van Joop Westerweel school en maakten lichtobjecten en lampions. Deze workshops werden gegeven tijdens de BEVO lessen. Iedere klas heeft een uur per week les. Normaliter wordt de klas dan in tweeën gesplitst omdat het te veel werk is voor de juf alleen. Omdat we nu met twee extra docenten waren kon de hele klas tegelijkertijd les hebben en konden we aan verschillende deelprojecten werken. Jos nam van iedere klas vier kinderen onder zijn hoede om aan de ‘Zwevende Engelen’ te knutselen.
Naast het knutselen zongen we met de kinderen liedjes over ‘Licht in de Buurt‘ en spraken we met hen over wat je kan doen om een ‘licht’ voor iemand anders te zijn. Mooie korte filosofische gesprekken over goed doen en aardig zijn voor elkaar.

De knutselwerken dienden twee doelen: kerstdecoratie voor de school en het kerstdiner en versiering voor de Midwinterdroomtocht. De directie van de school was erg enthousiast over het project en vroeg ons ook om tijdens het kerstdiner met de ouders van de kinderen muziek te maken. De Joop Westerweel school is een school die in transitie is van ‘zwarte’ naar cultureel diverse school. Via de muziek konden we de ouders met elkaar verbinden in vrolijkheid en dans. Bij BSO Nella Della knutselden we met de kinderen na school aan lampions voor de Midwinterdroomtocht. Ook met hen zongen we liedjes en oefenden we voor de optocht.

Uitvoeringen

Sing-alongs en kerstconcerten

Hallen
Bij de lunch voor dak- en thuislozen in de Hallen staan we bij de ingang en verrassen deelnemers en passanten met vrolijke kerstliederen en liedjes van de voorstelling. Acteurs van Kostelijk doen mee met dit concert.

Ten Kate Markt
Tijdens de (Kerst)marktdagen op de Ten Kate markt spelen we kerstmuziek en zingen we liedjes van de voorstelling. Muzikanten van de ACCU-fanfare en acteurs van Theater Kostelijk maken er samen met de marktmensen en bezoekers een vrolijke middag van (ondanks de regen).

Verrassingsoptreden bij de Klinker
Na de parade over de kerstmarkt wippen we bij de Klinker naar binnen. Het is zaterdagmiddag en de zaal zit vol. Iedereen is wel in voor wat muzikaal plezier. We lopen de polonaise tussen de bezoekers en bewoners door.

Midwinterdroomtocht, 22 december
Op 22 december lopen we een lichtjesparade door de Kinkerbuurt. We starten bij de Havelaar waar we om 15.45 verzamelen. Schoolkinderen met hun ouders, buurtbewoners, vrienden van de acteurs van Theater Kostelijk en toevallige passanten vertrekken vanaf het plein van de Havelaar de buurt in.

Het schemert net een beetje en de kleurrijke stoet trekt veel bekijks vanachter ramen en op de straat. Ondanks regen en wind lopen we de hele tocht. Zwaaiende mensen en spontaan aanhakend publiek maken het tot een hartverwarmende happening. Na afloop is er warme chocolademelk, vuur en (kerst)gezelligheid op het plein bij buurthuis de Havelaar.

Theatrale en muzikale (wandel)tour De Kleine Prins in de Buurt, 27 en 28 december

Om kwart voor twee speelt de ACCU-fanfare buiten voor BuurtKamer Kostelijk welkomstmuziek voor het publiek dat naar de voorstelling van de Kleine Prins in de Buurt komt kijken. De twee Wachters delen aan de bezoekers elektrische waxinelichtjes uit. Als iedereen er is wordt het publiek meegenomen naar de kelder van Buurtkamer Kostelijk waar de openingsscène van de voorstelling wordt gespeeld.

De Kleine Prins ontmoet de piloot die met zijn vliegtuig in de woestijn is neergestort. De piloot ontdekt dat dit jongetje bijzonder is. Hij is de eerste in zijn hele leven die zijn tekening weet te doorgronden. De Kleine Prins vertelt over zijn planeet waar zijn lievelingsroos woont. Eenmaal vertrokken van zijn planeet maakt hij zich zorgen om zijn roos, hij is immers verantwoordelijk voor haar en het schaap zou haar zomaar kunnen opeten. De piloot tekent een schaap en geeft haar ook een hok. Duidelijk wordt voor de piloot dat het jongetje een prins is met een eigen planeet en een aantal verantwoordelijkheden.

Na deze scene zetten de Wachters het publiek aan tot vertrekken en samen lopen de acteurs met de muziek voorop met licht door de buurt naar de volgende speellocatie.

In de Klinker warmen we het al aanwezige publiek (de zaal zit helemaal vol) op met meezingers en kerstliedjes.
Als de stemming er goed inzit komt “de Koning” uit het verhaal op. Hij gaat op zijn troon zitten en maant de wachters om hem te entertainen. Tijdens ‘bij ons in de Jordaan’ komt De Kleine Prins aan op de planeet van de eenzame koning. De koning zet alles op alles om De Kleine Prins te verleiden om bij hem te blijven. Maar De Kleine Prins heeft geen zin in de alleenheerser met zijn vreemde ideeën.

Gestimuleerd door de Wachters gaat de Theatertour door naar andere planeten.

In de lange gang van de Hallen staat een podium opgesteld, het publiek van de voorstelling en de toevallige passanten vormen een haag vol warme belangstelling.

Hier ontmoet De Kleine Prins de zakenvrouw, een dronkaard en de lantaarnopsteker. Van ieder van hen leert hij wijze levenslessen of komt hij tot nieuwe inzichten. Verwonderd trekt hij verder met zijn gevolg.

Binnen in de Havelaar speelt de scène van de Kleine Prins en de Vos. Na een vrolijke dans vertelt de Vos de Kleine Prins over zijn wens om tam gemaakt te worden en zo verbondenheid aan te kunnen gaan. Voor De Kleine Prins een belangrijke les: hij maakt de vos tam en heeft hier zijn eerste echte vriend op aarde. Tevens geeft dit hem inzichten in zijn verbondenheid met de roos.
Nadat hij over al zijn avonturen heeft verteld aan de piloot is het tijd om afscheid te nemen en terug te keren naar zijn planeet. Echter niet voordat de piloot een muilkorf bij zijn schaap heet getekend om zijn roos te beschermen. Op een wonderbaarlijke wijze lukt het de piloot precies op tijd om zijn vliegtuig te repareren en De Kleine Prins neemt afscheid van planeet aarde.

Tot Slot: Soep & Dans

Na de voorstelling is er een heerlijke soepmaaltijd voor bezoekers, acteurs en muzikanten. Als iedereen weer vol energie is, is het tijd voor de dansavond. Luiz van het danspaleis heeft alles al voorbereid en de voorstelling gaat moeiteloos over in een dansavond die bezocht wordt door een groep enthousiaste bezoekers uit de buurt. De dansavond werd verzorgd door Luiz en Albert van ‘Danspaleis/Happy Days’.

Publiek bereik

Het dankbare van theater en muziek spelen in de openbare ruimte is dat je verzekerd bent van een groot publiek bereik. Zeker als het plaatsvindt op locaties waar veel mensen komen, zoals de Ten Kate Markt, de Hallen, De Klinker. Ook de optochten dwars door woonwijken, waar mensen nieuwsgierig op de ‘herrie’ afkomen en zich – als het hen uitkomt – aansluiten en meegenieten, betekent altijd prijs. Vele honderden mensen hebben op de verschillende momenten Licht in de Buurt langs zien en horen komen (zie bijgevoegd overzicht van hoogtepunten en ‘kleine’ uitvoeringen).

Onze conclusie is dat we een mooi project met veel spektakel hebben neergezet. Dat de acteurs van Theater Kostelijk zich op een prachtige wijze hebben kunnen manifesteren (met zweet en soms tranen, want het was voor hen een intensief project dat veel van hen vergde). We zijn goed zichtbaar geweest in de buurt op uiteenlopende locaties, zowel binnen als buiten. Af en toe regende het, maar dat mocht de pret niet drukken. De regenboog- en RABO-paraplu’s kwamen goed van pas.

Toen we begonnen met de voorbereiding van Licht in de Buurt speelden we met de gedachte van het introduceren van een nieuwe ‘traditie’, vergelijkbaar met het project Super Sint Maarten (11 november) in Amsterdam Oost.
Deze ervaring smaakt naar meer. We gaan aan het werk met het doel in 2020 een vergelijkbaar project te gaan draaien, met nog meer partijen en nieuwe ideeën om Licht in de Buurt te brengen.

In de agenda een overzicht van de activiteiten en performances die plaats hebben gevonden.

 

AGENDA 2019

 

22 december: Midwinter Droomtocht

Een feeërieke lichtjesparade door de buurt met door kinderen geknutselde lampions, de Kleine Prins & de acteurs van theatergroep Kostelijk, Rudolf the Red Nose Reindeer en muziek van de ACCUfanfare.
Verzamelen om 16 uur bij buurtcentrum de Havelaar, Douwes Dekkerstraat 2, Amsterdam.

Vertrek Parade 16.15 uur.
Rond 17.00 uur zijn we weer terug bij de Havelaar en dan is daar heerlijke warme chocolademelk en vuur op het plein voor iedereen. Kom verkleed en verlicht !

27 en 28 december: voorstelling De Kleine Prins in de Buurt

De Kleine Prins heeft zijn mini planeet verlaten, in Buurtkamer Kostelijk maakt hij kennis met de piloot.
De Prins en de wachters nemen ons mee in een muzikale optocht, naar de planeet van de Koning in de Klinker. Na een reisje door het heelal landt hij in de Hallen.
De slotscène van De Kleine Prins wordt gespeeld in de Havelaar.
De prins ontmoet onderweg verschillende mensen en dieren, en trekt zijn eigen conclusie.

De middag wordt afgesloten met een drankje, hapje en dansje
met Danssalon Happy Days en sing a long van ACCU.

Verzamelen 13.45 uur bij Buurtkamer Kostelijk,
Tweede Kostverlorenkade 15, Amsterdam.
Voor de voorstelling moet u zich opgeven: info@lichtindebuurt.nl

Support

Licht in de Buurt wordt mogelijk gemaakt door financiële steun van Volksbond-Streetcornerwork, Stadsdeel West, Oranjefonds, Amsterdams Fonds voor de Kunst, Stichting Marie-Louise, Prins Bernhard Cultuurfonds en door de inzet van de medewerkers van al onze partners!

 

 

Contact

Stuur een email naar: esvanmar@gmail.com of bel Theater Kostelijk: 06 53 36 17 83

of:
Esther van Marrewijk, regisseur:  06 24 64 02 46

Stichting Accu, regie en muziek:

Jos Zandvliet: 06 33 04 29 89
Septimia Kuhlmann: 06 33 04 29 80